ชีวภัณฑ์ Bacillus subtilis เพื่อผลิตผักไฮโดรโพนิกส์ปลอดภัย

4,016 VIEW

องค์ความรู้

การใช้ชีวภัณฑ์บาซิลลัส ซับทิลิสควบคุมโรคใบจุดและรากเน่า

สรุปองค์ความรู้

โรคใบจุดในผักไฮโดรโพนิกส์

P1_RLH10006
ภาพ อาการของโรคใบจุดเกิดแผลจุดเล็กสีเหลือง ขยายโตขึ้นเป็นแผลแห้งสีน้ำตาล เป็นวงซ้อนกันหลายวง คล้ายเป้ายิงปืน บริเวณแผลอาจมีจุดสีดำ ซึ่งเป็นกลุ่มของสปอร์เชื้อรา
 
P2_RLH10006
ภาพ ถ้าอาการรุนแรง จะเกิดอาการตายของเนื้อเยื่อ ระหว่างเส้นใบ และทำให้ใบแห้งตาย

P3_RLH10006
ภาพ เชื้อสาเหตุโรค คือ Alternaria spp.
เชื้อราขยายพันธุ์ โดยการสร้างสปอร์ลักษณะท้ายป้านปลายเรียวมนคล้ายลูกโบว์ลิ่ง สีเข้มหรือสีดำ มีผนังกั้นทั้งตามยาวและตามขวาง แบ่งออกเป็นเซลล์ย่อยๆ หลายเซลล์ เชื้อราสามารถจะแพร่กระจายได้ง่าย สภาพแวดล้อมที่เหมาะต่อการแพร่ระบาด คือ อากาศมีความชื้นสูง เช่น ช่วงที่มีหมอกน้ำค้างจัดหรือฝนตกติดต่อเป็นเวลานาน ปัจจัยส่งเสริมการเกิดโรคจากเชื้อ Alternaria spp. การปลูกนอกโรงเรือน เป็นสภาพที่เหมาะต่อการแพร่ระบาดของเชื้อโรค เชื้อรา Alternaria spp. สามารถขยายพันธุ์และแพร่กระจายได้ง่าย โดยปลิวไปกับลม แมลง น้ำฝน หรือน้ำที่ใช้ในระบบพ่นฝอย

P4_RLH10006
ภาพ ลักษณะโรคใบจุดบนผักสลัด

การควบคุมโดยใช้แบคทีเรียปฏิปักษ์
P5_RLH10006
ภาพ ลักษณะการยับยั้งการเจริญของเส้นใยเชื้อรา Alternaria sp. โดยแบคทีเรียปฏิปักษ์ Bacillus sp. สายพันธุ์ LPDD 3-1 เปรียบเทียบกับชุดควบคุม (เส้นใยปกติ)

การใช้ชีวภัณฑ์ Bacillus subtilis ควบคุมโรคใบจุด
P6_RLH10006
ภาพ ชีวภัณฑ์เชื้อรา Bacillus subtilis ควบคุมโรคใบจุด 

วิธีการใช้:
1. การเตรียมเพื่อใช้ทันที: ชีวภัณฑ์ 80 กรัม ต่อน้ำ 20 ลิตร พ่นบนใบผัก เมื่อมีอาการโรคใบจุด และพ่นทุก 7 วัน
2. การขยายเชื้อก่อนนำไปใช้: ชีวภัณฑ์ 20 กรัมผสมน้ำสะอาดต้มสุกที่เย็นแล้ว 1 ลิตร เขย่าให้เข้ากัน เลี้ยงไว้ 48 ชั่วโมง จากนั้นผสม น้ำ 50 ลิตร พ่นบนใบผักเมื่อมีอาการโรคใบจุด และพ่นทุก 7 วัน

P7_RLH10006 
ภาพ แสดงผลจากการใช้ชีวภัณฑ์

วิธีการเก็บรักษา: เก็บชีวภัณฑ์ในภาชนะที่ปิดสนิทในที่ร่มและเย็น

โรครากเน่าในผักไฮโดรโพนิกส์

เชื้อสาเหตุโรค ได้แก่ Pythium spp., Fusarium spp. และ Phytophthora spp. ในประเทศไทยพบเชื้อ Pythium spp. เป็นเชื้อสาเหตุหลัก โดยเชื้อราเข้าทำลายระบบรากฝอย รากแขนง และโคนต้น ทำให้พืชไม่สามารถลำเลียงน้ำและธาตุอาหารไปยังส่วนต่างๆ ของพืชได้

P8_RLH10006 P9_RLH10006 
ภาพ แสดงอาการโรครากเน่าจากเชื้อ Pythium spp.

P10_RLH10006 P11_RLH10006 
ภาพ พืชปกติ

การยับยั้งการเจริญของเส้นใยเชื้อรา Pythium spp.โดยแบคทีเรียปฏิปักษ์ Bacillus subtilis สายพันธุ์ LPDD 3-1

P12_RLH10006
ภาพ การยับยั้งการเจริญของเส้นใยเชื้อรา Pythium spp.โดยแบคทีเรียปฏิปักษ์ Bacillus subtilis สายพันธุ์ LPDD 3-1 เปรียบเทียบกับชุดควบคุม เมื่อวางไว้ที่อุณหภูมิห้อง เป็นเวลา 4 วัน 

การใช้ชีวภัณฑ์ Bacillus subtilis ควบคุมโรครากเน่า

P6_RLH10013
ภาพ ผลจากการใช้ชีวภัณฑ์บาซิลลัส ซับทิลิส

การป้องกัน: ใช้สำหรับควบคุมโรครากเน่าของผัก

 P14_RLH10006 
ภาพ ชีวภัณฑ์บาซิลลัส ซับทิลิส 

วิธีการใช้
1. การเตรียมเพื่อใช้ทันที: ใช้ชีวภัณฑ์ 100 กรัมต่อสารละลายในระบบปลูก 100 ลิตร เมื่อย้ายปลูก และถ้ามีอาการรากเน่าโคนเน่าใส่เพิ่มทุก 7 วัน
2. การขยายเชื้อก่อนนำไปใช้: ใช้ชีวภัณฑ์ 20 กรัมผสมน้ำสะอาดต้มสุกที่เย็นแล้ว 1 ลิตร เขย่าให้เข้ากัน เลี้ยงไว้ 48 ชั่วโมง จากนั้นนำไปผสมกับสารละลายในระบบปลูก 100 ลิตรเมื่อย้ายปลูก และถ้ามีอาการรากเน่าโคนน่าใส่เพิ่มทุก 7 วัน
วิธีการเก็บรักษา: เก็บชีวภัณฑ์ในภาชนะที่ปิดสนิทในที่ร่มและเย็น

ช่องทางการติดต่อ

รศ.ดร.อัจฉรา เพ็งหนู (หัวหน้าโครงการ)
15 ถ.กาญจนวณิชย์ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา 90110
เบอร์ติดต่อ: 0 7428 6186 และ 0 7428 6228 โทรสาร 0 7455 8814
E-mail: ashara.p@psu.ac.th

ไฟล์ข้อมูลประกอบ

ดาวน์โหลด  ดาวน์โหลด 2