การผลิตปุ๋ยหมักและปุ๋ยอัดเม็ดจากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร
ปุ๋ยหมักเป็นปุ๋ยอินทรีย์ชนิดหนึ่ง ที่ผ่านกระบวนการหมักช่วยในการบำรุงดิน ช่วยย่อยสลายอินทรียวัตถุในดินให้เป็นอาหารแก่พืช การผลิตปุ๋ยหมักแบบไม่กลับกองระบบกองเติมอากาศ มีขั้นตอน ดังนี้ 1. เตรียมวัตถุดิบ โดยการย่อยเศษพืชเป็นชิ้นเล็กๆ คลุกเคล้ากับมูลสัตว์ในสัดส่วน 5:1 โดยปริมาตร 2. ขึ้นกองปุ๋ย นำท่อพีวีซีมาเจาะรูห่างกัน 5 ซม. ต่อเข้ากับเครื่องเป่าลม แล้วจึงวางเศษกิ่งไม้บนท่อพีวีซี เพื่อช่วยป้องกันวัสดุหมักไปอุดตันช่องระบายอากาศในกองปุ๋ยหมัก จากนั้นจึงนำวัตถุดิบที่คลุกเคล้ากองทับลงไป พร้อมกับรดน้ำพอหมาด กองปุ๋ยที่ได้ควรมีขนาดกว้าง 1.5 เมตร ยาว 3.5 เมตร สูง 1.3 เมตร 3. การเติมอากาศ เปิดเครื่องยนต์เป่าลมทุกวัน วันละ 2 ครั้ง (เช้าและ เย็น) ครั้งละ 15 นาที เปิดจนกว่ากระบวนการหมักเสร็จสิ้น สังเกตจากปุ๋ยที่หมักเสร็จจะไม่เห็นลักษณะเดิมของเศษพืช แต่จะเบาร่วน นุ่ม มีสีดาคล้ำ และไม่มีกลิ่น 4. การดูแลกองปุ๋ย รดน้ำประมาณ 3-4 วันต่อครั้ง โดยรดน้ำภายนอก ให้ชุ่ม ส่วนภายในใช้ไม้แทงลงไปในกองปุ๋ยแนวดิ่งทุกระยะ 40 เซนติเมตร กรอกน้ำลงไป แล้วปิดรูให้เหมือนเดิม เพื่อให้กองปุ๋ยมีความชื้นสม่ำเสมอทั้งภายในและภายนอกกองปุ๋ย การผลิตปุ๋ยอัดเม็ด มีขั้นตอน ดังนี้ 1. เตรียมวัตถุดิบก่อนเข้าเครื่องอัดเม็ด นำปุ๋ยหมักที่ผ่านกระบวนการหมักเรียบร้อยแล้ว จำนวน 100 กิโลกรัม ผสมกับปุ๋ยเคมี จานวน 0.5 กิโลกรัม จากนั้นเจือจางน้ำหมักชีวภาพ 5 ลิตร ในน้ำ 50 ลิตร ราดลงไปบนกองปุ๋ยหมัก คลุกเคล้าให้เข้ากัน ทดสอบโดยการใช้มือปั้นแล้วจับ กันเป็นก้อน 2. อัดเม็ดปุ๋ยหมัก ทยอยใส่ปุ๋ยหมักที่คลุกเคล้าจนมีความชื้นเหมาะสม ลงในเครื่องอัดเม็ด จากนั้นนำภาชนะมารองรับปุ๋ยอัดเม็ดที่ไหลออกมา 3. ผึ่งปุ๋ยอัดเม็ด นำปุ๋ยอัดเม็ดไปผึ่งลมให้แห้ง ประมาณ 3 วัน หรือจนกระทั่งปุ๋ยแห้ง จากนั้นบรรจุใส่ถุงเก็บไว้
วาสนา มานิช (หัวหน้าโครงการ)
ศูนย์วิจัยและบริการเพื่อชุมชนกและสังคม
เบอร์ติดต่อ: 0 2470 9709